27 & 28 februari: terug naar het vasteland

 Terug door Noorwegen

We zijn nu echter onderweg naar huis! Maandagmorgen stonden we keurig om 6 uur paraat bij de ferry voor de 3,5 uur durende overtocht van Moskenes op de Lofoten naar Bodø op het vasteland. Inmiddels is de dooi ongenadig ingetreden op de Lofoten, gecombineerd met een windkracht 4-6. Dat maakte de Ferry wel wat beweeglijk, maar echt spectaculair werd het niet - of dat spijtig is, daarover waren de meningen verdeeld.

Aangekomen in Bodø was het nog 1,5 regenachtig uurtje rijden naar onze overnachtingslocatie, een kleine stuga in Miskvær. Ondertussen staat Nederland op z’n kop, want wegens een zonnestorm kan daar ook noorderlicht worden gespot. Bij ons is de bewolking echter zo dicht, dat je er nauwelijks iets van meekrijgt. Een vage groene gloed aan de horizon, dat is het. 

Gedempt Noorderlicht 

De volgende dag bereidden we ons voor op een lange maar niet bijster boeiende rit, van Miskvær naar het dorpje Grong, ongeveer 400 kilometer zuidelijker. Opnieuw had het Noorse klimaat ons te pakken: de hoeveelheid sneeuw nam wat toe en vervolgens af, tot we in een dalletje reden waar nauwelijks sneeuw meer lag. “Tot zover de winter”, zeiden we tegen elkaar. Maar 5 minuten later blijkt hoe groot de invloed van de warme golfstroom is, en waar die  invloed -door hoogte en oriëntatie van de bergketens- ophoudt: een matrixbord boven de tweebaansweg meldt ‘stengt’-gesloten. De website van Statens Vegvesen (de Noorse Rijkswaterstaat) meldt een cryptisch ‘afsluiting wegens storm en sneeuw. Verwachte opening 14.00. Deze verwachting kan nog veranderen’. 

We besluiten door te rijden zover het kan en de situatie bij de afsluiting te beoordelen. Al snel neemt de wittigheid weer toe, en uiteindelijk sluiten we aan in een rij van wachtende (vracht)auto’s. Onze voorligger meldt dat het waarschijnlijk kolonne rijden wordt en dat hij hoopt dat we om 14.00 aan de beurt zijn - dat is 4 uur wachten…

Uiteindelijk is het ongeveer halfeen als een grote sneeuwschuiver zich voor de slagboom posteert, het bordje “Kolonnekjøring’ gaat knipperen. Dan begint het kolonneprotocol: alle lichten aan, inclusief de alarmlichten, en volgen maar. Eerst vragen we ons af waarom kolonnerijden hier nu nodig is: in Zweden en Finland hebben we wel slechtere wegen meegemaakt. 

Maar dan begint het te waaien. “Oh, misschien ontstaan er wel sneeuwduinen, en dan is het onbegonnen werk om de weg steeds schoon te houden”. Hoe verder we komen hoe harder de sneeuwjacht, tot het zicht teruggaat naar een metertje of 20: we zien alleen nog de knipperlichten van het volkswagenbusje voor ons - verder is alles een grote witte waas. We zitten op 680 meter boven NAP en de Arctische winter laat zich van z’n beste kant zien. 

Met een slakkengang van 25 kilometer per uur, dicht op de voorganger en de sneeuwploeg voor ons, passeren we zo geheel in stijl opnieuw de poolcirkel. Weinig van gezien. 

Aangezien het buiten onaangenaam guur was (je zou een experiment met sneeuwstralen kunnen doen ipv zandstralen), stond er in de berm uiteraard een rendier rustigjes te herkauwen. Niet goed in beeld gekregen, maar het was wel weer een typische rendieractie. 

Na een dik halfuur was de kolonnerit weer voorbij en konden we op eigen gelegenheid verder rijden. Hoe verder we dalen, hoe normaler de wegen weer worden - al blijft de hoeveelheid sneeuw hier veel hoger dan aan de kust: meestal 1 tot ruim 1,5 meter. 

Ondanks de vertraging komen we toch tegen etenstijd (1800) aan in een restaurantje, 15 min voor ons hotel. Prima dag, echter: weer geen elanden. Althans, geen levende variant. In het restaurant hangt een opgezet exemplaar en op ons bord ligt en gehaktbal van Eland. Ik verzin dit niet. 

Morgen verder, zuidwaarts! 

Oh, nog een paar waarnemingen voor eventueel geïnteresseerden:

• De informatievoorziening voor Ferries is prut. Helaas, het is niet anders. Neem een laptop mee, vraag na bij het hotel, en uiteindelijk is het niet heel moeilijk om achter de info te komen die je nodig hebt. Maar een duidelijke website met alle ferry-info van Noorwegen, up-to-date, zonder dode linkjes, met realtime info en in het engels: wie dat in elkaar knutselt is de held van de dag. 
• Informatie over verkeerssituaties op de weg is ook spaarzaam. De app van Staatens Vegvesen is alleen in het Noors, dus tip: vul de URL van staatens vegvesen in bij Google Translatie (website vertalen) en voeg de url van de vertaalde site toe aan je bookmarks. Google heeft een beetje moeite met Noors, dus het is nog grappig ook :). De verkeersintensiteit is veel lager dan bij ons: de weg waarop we kolonne reden, de E6, is de enige ononderbroken noord-zuid route, en niet meer dan een tweebaansweg. De verkeersinfo is dan ook niet zo realtime als bij ons. Ook de meeste Noren wisten niet precies wat ze moesten verwachten, maar daar stellen ze zich op in: “we just wait. It is winter, you know’. Houd daar rekening mee: voor ons viel het mee- de rij om mee te mogen met de kolonne was bij ons redelijk kort, dus we hoefden maar 1 beurt af te wachten, oftewel 3,5 uur. De andere kant op was de file veel, veel langer: we denken dat de mensen die achterin die file stonden misschien wel 6-8 uur moesten wachten. Dat wil je niet doen met een (half)lege tank, of zonder eten, kleding en drinken aan boord. 

23-26 februari: Lofoten

Na 2 dagen Andenes zijn we wat afgezakt naar het zuiden. Dat wil zeggen: nog steeds boven de poolcirkel, maar wel een paar honderd kilometer richting huis. Andenes ligt op de eilandengroep Vesterålen, inmiddels zijn we aangeland op de zuidelijker gelegen eilandengroep de Lofoten. Waar de Vesterålen wordt gekenmerkt door een wat meer glooiend landschap, zijn de Vesterålen wat ruiger:
scherpe rotsen en inhammen. 

Noorwegen heeft een uitgebreid netwerk van veerdiensten (met elk hun eigen, nogal brakke website met onjuiste wederzijdse doorverwijzingen en een niet-functionerende OV9292-variant, maar dat terzijde). Daarom maakten we een korte oversteek van Melbu op Vesterålen naar Fiskebøl op de Lofoten: in 30 minuten van A naar B.

Met de ferry van Vesterålen naar de Lofoten.

Het grootste deel van de Vestrålen is niet per auto bereikbaar; er loopt grofweg maar 1 doorgaande weg van noord naar zuid. Onze reis van noord naar zuid viel samen met een weeromslag: veel sneeuw, en uiteindelijk ook dooi. Dat gaf de reis wel een mooi accent, want het weer kon in 5 minuten omslaan van zonnig naar bewolkt, forse sneeuwbui en weer een opklaring. Het zal ook wel iets te maken hebben met de warme golfstroom en de hoge toppen (tot 800 meter). 

Stuimig weertje

 De Vesteralers (haha) doen vooral aan visserij, dus het is hier een mix van kleine schilderachtige vissersdorpjes (Henningvær, Fredvang) en grotere visverwerkende bedrijven. 

Haventje van Henningsvær

Het gaat hier vooral om de kabeljauw, en die wordt gevangen met lijnen en niet met netten. Dat gaat dus in heel kleine bootjes op een heel grote zee. Her en der zie je nog grote rekken waarop vis wordt gedroogd: blijkbaar houden die noren ondanks al hun welvaart nog steeds van een in de lucht gedroogde kabeljauw (voor consumptie eerst goed beuken met een houten hamer, enkele dagen weken in water en vervolgens naar binnen schuiven). Omdat het nu kabeljauwseizoen is wordt de nieuwe vis op dit moment te drogen gehangen. Dat levert interessante tafereeltjes en geurbelevingen op.

Stokvisrekken. De koppen zijn overigens voor de export.

 Afgelopen dagen hebben we wat rustiger aan gedaan; morgen per ferry terug naar het vasteland en dan zuidwaarts!

22 februari: Griendjes en Griendinnetjes in Andenes

Geen reisdag vandaag, althans: niet over de weg. We zijn nu op het noordelijkste puntje van het Vesterålen eiland Andøy, en dat is een gebied waar veel walvissen voorkomen. Eigenlijk was het plan om donderdag op walvistocht te gaan, maar dan wordt er een windkracht 6 verwacht en dat betekent dat er niet wordt uitgevaren. Daarom gingen we vandaag op pad met een RIB, een kleiner bootje dat met hoge snelheid kan varen en deels over de golven heen gaat, waardoor er minder kans zou zijn op zeeziekte. De temperatuur was een redelijke -2 graden, maar met windkracht 4 erbij komt de gevoelstemperatuur toch uit op zo’n -12. Goed voorbereiden dus, en gelukkig voorzag de organisatie ons ook van een isolerend en (min of meer) waterdicht pak. 

 Rond deze tijd van het jaar is vooral de potvis hier aanwezig; de kans dat we die zouden zien was volgens de gidsen dan ook het grootste. De potvis komt niet helemaal boven water, dus je ziet dan vooral de enorme staart. Na een 20 minuten op zee ving men met de sonar de eerste walvissignalen op, en dat bleek geen potvis maar een grote groep Pilot Whales, Grienden in het Nederlands. Voor de gids heel bijzonder; die had ze de afgelopen 3 jaar niet in de winter gezien. 

Grienden zijn niet zo enorm als de potvis, en misschien ook wat minder indrukwekkend, maar het zijn (quote de gids) heel sociale dieren die in grote groepen bij elkaar leven. Dat bleek ook wel: we hebben er zeker een stuk of 15 gezien, en een aantal van hen kwam steeds terug naar het bootje. Op een gegeven moment nam de wind toch nog wat verder toe en was het tijd voor de terugreis. Dan merk je dat zo’n rib echt heel licht is en deels over de golven scheert (nou ja, en af en toe ook flink in de golven klapt). De laatste 5 minuutjes, toen de golven al flink kleiner waren, staan nog op beeld:

 

19/20 februari: Via Sørkjosen naar Liland

Van de Barentszee naar de Noorse Zee doe je toch het beste over land (jammer dat Willem Barentz dat niet wist). Zondag vertrokken we vanuit Olderfjord aan de Barentszee (oostkust) naar Sørkjosen aan de Noorse zee (westkust). Een coast-to-coast in 2,5 uur, dat is prima te doen (Jammer dat de Amerikanen dat niet weten). 

 Over de reis zelf niet zoveel te melden: sneeuw, maar niet zoveel dat je er echt last van had, weer geen elanden. Wel weer een leuke sociologische waarneming: Noren hebben hun land toch wel heel stevig aangeharkt. Vooral in het gebied rond Alta (een stad boven Sørkjosen): ook in the middle of nowhere, maar kosten nog moeiten gespaard om de boel goed voor de dag te laten komen. Maar ja, dat oliegeld moet toch ergens naartoe. Persoonlijk vond in de afgelegen stukjes zweden en Finland dan net iets meer charme hebben: alles oud maar in prima staat. 

Hoe dan ook, aangekomen in een doorsnee hotel met een prima (maar doorsnee) kamer, aan de kust dus nog een kuiertje gemaakt. En de volgende dag weer verder, naar Liland. Mooie reis met een toch wel spectaculair aantal variaties op het thema sneeuw: in hoeveelheid, vorm en witheid. 

Onder het motto ‘When in Norway, do as the Norwegians do’, scoorden we bij de plaatselijke supermarkt een paar goedkope dieprviespizza’s van Grandiosa. Die hebben echt een cultstatus in Noorwegen, google er maar eens op. Best te eten, maar een interessante prijs/kwaliteit verhouding. Dat geldt overigens voor de meeste dingen in de Noorse Supermarkt. Chris heeft zijn deskundige blik geworpen op wat er hier aan groente en fruit wordt aangeboden, en daar was wel wat op aan te merken. 

 Maar goed, de pizza’s waren net achter de kiezen toen het weer begon te gloeien aan de horizon: opnieuw noorderlicht! En dat hield zeker een uur aan. We hebben er dus volop van genoten, bij -8 weliswaar, maar ook dat hoort erbij. Kwam mijn pas aangeschafte muts van de Felleskjøpet (lokale boerenbond/Welkoop) nog goed van pas. Het Noorderlicht blijft een fenomeen dat je moeilijk kunt uitleggen: het zit heel hoog in de atmosfeer, dus het lijkt overal te zijn. Het danst of beweegt als een soort gas/vloeistof, maar kan ook zomaar verschijnen en verdwijnen of heel snel van vorm, intensiteit en scherpte veranderen. Hier een slecht filmpje van vanavond ter illustratie:

Trouwens waarom zo uitgebreid over die pizza’s: in Jokkmokk hebben we ook het noorderlicht gezien én een pizza gegeten. Er is dus in elk geval een correlatie tussen pizza en Noorderlicht. Met dat interessante weetje sluiten we af: morgen naar de eilandengroep van de Vesteralen en Lofoten. Minder sneeuw, maar vast weer andere dingen om te melden. Tot dan!

 

18 februari: van Olderfjord naar de Noordkaap

Reis of bestemming? 

Om eens een keer filosofisch te beginnen: gaat het om de reis of om de bestemming? Nou, vandaag ging het in elk geval even om de bestemming van deze reis: de Noordkaap, het noordelijkste puntje van het Europese vasteland. Of de Noordkaap nu echt het allernoordelijkste plekje van ons continent is, daar zijn de meningen over verdeeld. Maar noordelijker kom je in elk geval niet met je eigen auto. 

Dus, we hebben het gehaald! Het bereiken van de Noordkaap is geen zekerheid: de weg er naartoe is smal, met klimmetjes tot 10 procent. Tel daar 0,0 beschutting, veel stuifsneeuw en zeer wisselvallig weer bij op, en je weet: reizen naar de noordkaap wil nog niet zeggen dat je de kaap bereikt. Dat blijkt wel uit de vele slagbomen die je op gezette tijden passeert. In ons geval stonden die gelukkig allemaal open. 

In de zomer kom je op eigen gelegenheid tot het bezoekerscentrum. In de winter niet: de laatste 15 kilometer rijd je in kolonne. Dat doen ze in Noorwegen vaker bij slechte weersomstandigheden. Een groep auto’s, bussen en vrachtwagens wordt voorafgegaan door een sneeuwschuiver van de Statens Vegvesen (de Noorse Rijkswaterstaat). Met een slakkengang gaat het dan vooruit. Een terreinwagen van Vegvesen sluit de rij om te checken of er geen achterblijvers zijn. De colonne vertrekt om 11.00 uur, dus dat betekende voor ons op tijd vertrekken. Op deze wegen wil je je echt niet haasten. 

Gelukkig zat het weer erg mee, dus hoewel we weer genoeg ijsplakkaten voor de kiezen kregen, was het goed rijden, op het laatste stuk voor we bij de colonne opstelplaats kwamen, na. Hier ging het in een helling van 10 procent omhoog. Hoewel er gestrooid was met grit (zout heeft geen zin ivm de lage temperaturen) was de weg spekglad. Chris reed in een beheerst tempo naar boven, maar je voelde de auto zoeken en soms wat schuiven. 

Bij de opstelplaats voor de colonne aangekomen troffen we een leeg parkeerterrein én een open slagboom. Het weer was blijkbaar zo goed, dat men het niet nodig vond om voor oppas te spelen. Dus, we reden vrolijk door, na nog even gezwaaid te hebben naar de landgenoten die we gisteren ook al even tegenkwamen. Op de noordkaap hadden we weer mazzel, zoals vaak tot nu toe: het was stralend weer, dus de beruchte mist was in geen velden of wegen te bekennen. Op de ruim 300 meter hoge klip kon je kilometers ver kijken. 

Voor de goede orde: De Noordkaap is niet de noordpool, die ligt nog een paar duizend kilometer zwemmen verder naar het noorden. En om nog even terug te komen op de eerste zin van dit blog: vandaag ging het om de bestemming, maar eerlijk is eerlijk: de reis was misschien wel meer de moeite waard. Enorme poolachtige vlakten, besneeuwde heuvels en rotsen zover als je kunt kijken, en dan… de Noordkaap. Denk toegangspoortje a la hoge Veluwe (met minder bomen, dat wel) en een bezoekerscentrum met cafe, shop en thailandmuseum (ja, inderdaad, een Thailand museum).

En zoals elke keer als je op een bijzondere plek op de wereld komt, vallen een paar dingen op: 

1. We zijn enorm goed in staat om dit soort bijzondere plekken te vermcdonaldsen. 
2. Hoe hard je ook werkt om op de bestemming te komen, er zijn altijd wel valsspelers. In de bergen met de kabelbaan, en hier dus met toeristenbussen. 
3. En dat brengt met bij punt 3: hoe goed je je ook voorbereid, er is altijd wel een local die op z’n slippers, met koffie/sapje/flesje water in de hand, peuk/grasspriet/lokale ongezonde gewoonte in de mondhoek, met zijn aftandse Opel corsa/ Toyota Corolla / Lada 2101 aan komt tuffen om dochterlief af te zetten voor haar weekendbaantje / water te brengen / even te kijken Hoe het staat met de souvenirvoorraad. 

Maar dat drukte de pret allerminst: we zijn er als Hollandse mooiweerrijders toch maar in geslaagd om deze Toyota met inzittenden zonder een krasje of besmeurde onderbroek naar boven te rijden! En, oké, het bezoekerscentrum had ook bij de Neeltje Jans kunnen staan (no offence Neeltje Jans), maar het einde van het einde bereiken, over de zee kijken naar links, naar rechts, voor je uit, en weten: daar woont niemand, daar woont niemand, en daar woont (voorlopig) ook niemand; dat is toch wel heel bijzonder.

Ook bijzonder: de enorme wisselvalligheid van het weer. Op de terugweg begon het enorm te waaien, waardoor het laveren was tussen de sneeuwduinen door. Dan helpen die elektronische hulpmiddelen toch wel enorm: Hill hold control aan en afzakken maar. 

Morgen trekken we richting de lofoten & vesterålen: een grote (schier)eilandengroep aan de Noorse (West)kust, ook boven de poolcirkel. Hier gaat het tempo wat omlaag, dus mogelijk de frequentie van dit blog ook. Maar eerst morgen even afwachten: dan gaat het best sneeuwen. Sneeuwkettingen binnen handbereik, warme koffie in de thermos en Goan!

 

17 februari: van Enontekiön naar Olderfjord

Sneeuw en elanden Een rustig dagje vandaag: we reden van Hetta, gemeente Enontekiö in Finland, naar Olderfjord in Noorwegen. Even voor het plaatje: Enontekiö telt 1787 inwoners en heeft de oppervlakte van ruim 3X Luxemburg. Van Hetta hebben we niet zoveel gezien, en Finland lieten we vandaag in een uurtje achter ons. 

Leuk detail: voor het eerst in mensenheugenis weer eens gecontroleerd bij een West-Europese grensovergang: Finland-Noorwegen is een EU buitengrens en hoewel Noorwegen meedoet in de Europese economische ruimte, hebben ze zo hun eigen gebruiken, vooral waar het gaat om alcohol en tabak. De douanier wilde even zien wat we in de kofferbak hadden, en daarna konden we weer door. De omstandigheden op de weg waren vergelijkbaar met gisteren: kleine wegen, veel (aangekoekte) sneeuw, weinig verkeer. Opnieuw een paar rendieren gespot, de een wat levenlozer dan de ander. 

Rendier in de berm 

De laatste 40 kilometer van de reis gingen langs de Noorse Porsangerfjord: de combinatie van aangevroren ijs, sneeuwjacht en bochten, klimmetjes en afdalingen maakte het opletten geblazen. Dan ben je toch wel blij met vierwielaandrijving. De Porsangerfjord was overigens deels dichtgevroren. Dat levert spectaculaire plaatjes op:

We doen de rit met winterbanden, en dat is goed te doen zolang je maar goed anticipeert en niet de snelheid van de Noren aanhoudt. Als je echt de vaart erin wilt houden, dan zijn spijkerbanden wel een must. Maar… we doen rustig aan, want vakantie! Redelijk op tijd in onze stuga aangekomen, een leuk klein houten huisje aan de fjord. Gelukkig weten die noren wel hoe je isoleren moet, want met een zeebriesje erbij voelt het hier toch een stuk kouder aan dan in het binnenland. 

 

Morgen gaan we proberen de noordkaap te bereiken. Dat is een kleine 2 uur over nog weer wat kleinere slingerweggetjes en de laatste 15 kilometer verplicht in konvooi. Als we er op tijd bij zijn, natuurlijk :)

16 februari: van Jokkmokk naar Enontekiö

Sneeuw

Hoe lang het duurt van A naar B? Dat is altijd maar afwachten. Vandaag viel het aantal kilometers mee, maar echt opschieten zat er niet in: daarvoor lag er teveel sneeuw. ‘Sneeuw’ vat deze etappe eigenlijk wel goed samen. In Jokkmokk lag al een flink pak, en onderweg kwam er met regelmaat ook wat uit de lucht vallen. En omdat de wegen vanaf hier toch een stuk minder intensief worden gebruikt, bleef er ook best wat achter op de weg. Goed opletten dus, want en schuivertje is zo gemaakt op de Zweedse Glibbarvegan. Onderweg kom je trouwens de vreemdste verkeersdeelnemers tegen: testvoertuigen van fabrikanten, dikke terreinwagens, streekbussen met een vrachtwagenachterzijde incl laadklep, maar ook zweden in hun Opel Corsa (met spijkerbanden), Nederlanders met een adriacaravan achter hun Opeltje, en: een eenzame fietser.

Verder: het blijft toch opvallend hoe eindeloze stukken niets worden afgewisseld met dorpjes van allerlei categorie: schilderachtig, een beetje treurig, tot spectaculair gewoontjes. Zo reden we door Gällivare, een dorpje waar drie wegen bij elkaar komen, en zich kan beroepen op zowel een vliegveld als een ziekenhuis (sjukhus). Gällivare beschikt over, jawel, portiekflats, doorzontweeondereenkapwoningen en winkelstrips, allen in een opwekkende jaren-zeventigstijl. Denk Vlaardingen, maar dan met meer ruimte. En het meest vervreemdende: zo rijd je over de lasaretsgatan (ziekenhuistraat) met een Zweedse variant van de bloemkoolwijk aan je linkerhand, zo draai je een bocht om en heb je uitzicht over 150 kilometer bebost niets. Voor Nederlanders een nogal surrealistische ervaring. 

De Dagens Rätt van vandaag kwam een beetje laat ivm eindeloze wegen met sneeuw, gecombineerd met sneeuwjacht en uitzicht op besneeuwde bossen, besneeuwde vlakten en besneeuwde heuvels. Hier kwamen we ook de eerste rendieren van vandaag tegen. Het eerste paar viel op doordat ze gezelschap kregen van een kudde kraaien. Of ze dat waardeerden konden we niet achterhalen, aangezien ze tamelijk levenloos bleken te zijn. Een paar (of tien, of honderd, je raakt het gevoel voor afstanden en beetje kwijt) kwamen we de tweede groep rendieren tegen. Die lagen rustig herkauwend in de sneeuw, dus vielen op het eerste gezicht niet zo op. De herkenning ging dus van : Hé, een rendier… oh nee, waarschijnlijk een rotsblok… maar waarom ligt er geen sneeuw op het rotsblok…. Oh! Toch en rendier! 

 Na die mentale achtbaan was het al te laat om ze nog op de foto te zetten, dus probeer zelf het beeld in je hoofd te schetsen van een heel aantal rustig herkauwende, in de sneeuw chillende beesten. Terug naar de Dagens Rätt: die genoten we in het meest noordelijke restaurant van Zweden, tevens dienstdoend als buurthuis, tankstation, dorpssupermarkt en ijssalon (buiten vriest het, binnen verkoopt men ijs in een vrieskist op stroom. Zo gaan die dingen). 

Gelukkig was het ook wel weer vertrouwd: de daghap bestond uit erwtensoep met pannenkoeken en knäckebröd met kaas. Prima combi en voldoende om de middag mee door te komen. Door voornoemde weersomstandigheden (neerslag in de vorm van sneeuw) kwamen we opnieuw vrij laat, om 16.30, op de bestemming aan. Totdat we ons realiseerden dat de Finnen een uur later (of is het nu vroeger?) leven dan wij. dankzij het tijdsverschil toch nog gelegenheid om even langs de supermarkt te gaan voor een eenvoudige doch voedzame maaltijd, bestaande uit rendiersoep en macaroni met gerookte-rendierensaus (ik verzin dit niet). Morgen verder: dan leidt de reis ons naar Noorwegen: Oldefjord, laatste stop voor de Noordkaap. Zoals de Finnen zouden zeggen als ze Nederlands imiteren: taättemàrgånaniîi oftewel: tot morgen.

 

15 februari: van Hammerdal naar Jokkmokk

540 kilometer achter de kiezen, dus vandaag even een korte update. We zijn nu echt in het hoge noorden, na een uurtje rijden passeerden we de provinciegrens en reden we Lapland in. In Lapland zijn ze niet zo snel onder de indruk van een beetje winter, dus het wegen sneeuwvrij houden doen ze ook iets minder grondig. Sommige stukken weg waren dan ook verraderlijk glad door aangekoekte ijsresten.

Gelukkig waren er ook stukken waar we wel goed door konden rijden, mits je in de bochten maar goed gas terugneemt. Anders gaat de auto zich een beetje zetten, en dan ben je wel direct wakker :) Prachtige natuur, zie de foto’s hieronder. 

Aan het eind van de dag kwamen we nog rendieren tegen. Net te laat gespot om op de foto te zetten, maar waarschijnlijk heeft de dashcam ze wel opgevangen. 

Ook passeerden we vandaag de poolcirkel. De cirkel zelf hebben we niet gezien (…), maar gelukkig hebben de Zweden een paar duidelijke borden neergezet met de tekst ‘poolcirkel’ en wat handige weetjes, dus dat compenseerde de boel wel. 

 Wat de boel zeker compenseerde: ’s avonds, onderweg naar een hapje eten, zagen we een wat vreemde wolk aan de hemel. De wolk werd wat beweeglijk en groenig: Noorderlicht! Zo snel als het verscheen was het ook weer verdwenen. Maar tegen 21.00 uur was het licht weer terug. We zijn Jokkmokk even uitgereden om het noorderlicht beter te kunnen zien. Indrukwekkend, en dat is een understatement. 

 Morgen verder: dan leidt de weg ons naar Enontekiö in Finland. De voorspellingen beloven wat sneeuw, maar de rit is niet zo lang als vandaag. We gaan het zien :)

 

14 februari: van Rattvik naar Hammerdal

Rättvik is een aardig plaatsje aan het Silvan meer, en blijkbaar ook een soort van grensstadje. In onze reis, in elk geval. Want in Rättvik blijft de sneeuw vrolijk liggen. 's nachts ging de temperatuur richting de -8 graden, maar door de windstilte voelt het niet koud aan. We hebben het huisje snel achter ons gelaten, onderweg naar de volgende stop. 

Eerst een stuk over B-wegen. ook in prima staat, maar hier wordt niet met zout, maar met grit gestrooid. Dat scheelt een hoop smerigheid op de voorruit, maar echt schoon wordt het er ook niet van ;) de sneeuwplakkaten op de weg haalden de snelheid er wel wat uit. Verderop was de weg weer schoon en kwam de snelheid er weer in. Hoewel Zweden geen grote verschillen in landschap heeft, is de rit zeker niet eentonig. Bossen, besneeuwde meren en heel veel dorpjes: er is altijd wel iets te zien.

Dagens Rät

Tegen de middag hebben we de Zweedse traditie van de Dagens Rätt uitgeprobeerd. Een Dägens Ratt is een daghap die je veel restaurants en buurthuizen voor 10 - 15 euro kunt scoren. Ingrediënten: een bord vol uit de categorie 'eenvoudige doch voedzame maaltijd' aangevuld met een buffet bestaande uit groenteachtigen, brood en natuurlijk ketsup en Senap. Dat plamuurde de boel behoorlijk dicht, kun je wel zeggen. 

Begin van de middag passeerden we Östersund, een agglomeratie rondom het enorme Storsjön meer. Zag eruit alsof je er een heel leuke zomervakantie kunt doorbrengen; het was er opeens ook een stuk drukker - logisch natuurlijk :)

Wat dan wel weer opvalt is dat het wegennet in Zweden toch anders in elkaar zit dan je als Nederlander gewend bent: geen hoofdwegen die overal er ongeveer hetzelfde uitzien, maar hoofdroutes die rond grote steden opeens groeien tot halve snelwegen, maar verderop krimpen tot kleine weggetjes. Ook wel logisch, eigenlijk: het meeste verkeer is hier tussen grotere buurgemeenten. 

Bevroren meer

Beste op 4 wielen in een minder beste staat...

glibberige weggetjes

Hoe dan ook, meer richting Hammerdal begint het landschap weer wat te veranderen, maar vooral de dorpjes krijgen een wat ander aanzien. Iets minder schilderachtig, vaak wat meer bouwvalligheid. De plaatsjes die we passeren zijn blijkbaar grotendeels afhankelijk van de aanwezigheid van een grote fabriek, bouwplaats of groothandel. In Hammerdal doe je blijkbaar iets in de bosbouw of de productie van prefab huizen. Het wordt wat ruiger allemaal: best hard werken om in dit deel van Zweden het hoofd boven water te houden. 

Onze eindbestemming voor vandaag, vlak voor Hammerdal, doet dan wel weer heel idyllisch aan: een kleine houten stuga (huisje/hutje) heeft een hoog Pipi Langkous (of voor ingewijden: Bert-Jan) gehalte. spekglad zijn de laatste kilometers er naartoe, maar daar heeft de toyo opnieuw weinig moeite mee. 

Nog dichtgeplamuurd van de dagens rätt houden we het bij een broodje omelet. Met bacon uit de oven, dat dan weer wel. 

Grindstugan in Hammerdal

Keuken met oven in kwestie (l.)

Morgen een lange rit: ruim 500 kilometer naar Jokkmokk, het Sami-stadje bij de poolcirkel. 

Vi ses senare!

   

13 februari: van Värnamo naar Rattvik

De eerste dagen De eerste dagen zitten erop! Tot nu toe nog geen berichten gepost, ook omdat er nog niet veel te vertellen was. We hebben een paar lange reisdagen achter de rug: Eerst naar Kolding in Denemarken (leuk stadje, prima Turks restaurant ;), en daarna via de Kleine Belt brug en de Oresondbrug naar het Zweedse Varnamo. Allemaal vierbaans wegen, dus rustig doorpeddelen maar. Vandaag trokken we van Varnamo naar het plaatstje Rättvik. Dan merk je, ondanks de hoge temperaturen voor de tijd van het jaar, dat je toch elke kilometer een stukje noordelijker komt. Het begon met hier en daar een restje sneeuw, en het eindigde met een redelijk witte wereld.

 

Had ik al gezegd dat het warm is voor de tijd van het jaar? 10 graden was het in Varnamö, en nu aangekomen in Rättvik zijn daar nog 5 graden van over. We zien wel dat de weken hiervoor het toch een stuk kouder was. Veel meren in de omgeving zijn nog grotendeels dichtgevroren en aan de bandensporen te zien is er ook driftig op het ijs rondgescheurd.

 

Over rondscheuren gesproken: De Toyota houdt zich prima, zoals verwacht natuurlijk. Vierwielaandrijving en winterbandjes hielden ons ook vandaag nog behoorlijk op koers. De wegen zijn prima, tot de navigatie van Google ons een tussendoorweggetje adviseerde. Dat kwam niet verkeerd uit, want we hadden voldoende tijd over. De 15 kilometer over een besneeuwde gravelweg gaf ons mooi de gelegenheid om te kijken hoe auto en bestuurder zich houden. En dat viel niet tegen :) 

Inmiddels gaat de gemiddelde snelheid wel flink omlaag. Maar dat is ook ivm het brandstofverbruik niet heel bezwaarlijk. De route van vandaag was een kleine 400 kilometer en daar kun je toch wel een dag voor uittrekken: 5-6 uur rijden exclusief pauzes. Overigens: echt heel winters is het hier nog niet, al ligt er genoeg sneeuw. Overdag dooit het lekker door en ’s avonds vriest het weer wat op. De sneeuwkettingen liggen dus nog ongebruikt in de kofferbak en ook de Hella’s zijn nog niet uitgeprobeerd. Wel bouwen we inmiddels een flinke zoutlaag op, zodat we ook qua uitstraling goed opgaan in het verkeer.

Morgen gaan we verder noordwaarts: Hammerdal wacht!

Alle schroefjes vast? Genoeg Kaas? Nog 3 weken!

Over een kleine drie weken gaan we van start: Via Denemarken en Zweden naar de Noordkaap, en via de Noorse Lofoten weer terug. Een ruime 6700 kilometer door winters Scandinavië: daar moet je je goed op voorbereiden!

De afgelopen weken hebben we in kaart gebracht wat er moet gebeuren om auto en berijders veilig hin en werumme te brengen: van imperiaal, sneeuwschep en koelbox tot thermokleding. En voeder voor onderweg natuurlijk. Het mud aardappels laten we thuis, want op kaas en droge worst komen we een heel eind. 

Inmiddels is de Toyota ook voldoende verspijkerd: een batterijtje Hella's op het imperiaal, ijsbestendige vloeistoffen in het vooronder en twee reservewielen, die we natuurlijk niet gaan gebruiken. ]

Benieuwd hoe de reis eruit gaat zien? als het meezit houden we op deze plek een blogje bij. Tips en steunbetuigingen zijn van harte welkom!